4de sluis van Ternaaien

Dankzij deze sluis werd de zogenoemde ‘bottleneck van Ternaaien', die al lang de binnenlandse scheepvaart in de Maas-Rijn Euregio hinderde, verwijderd. In tegenstelling tot zijn kleinere buren, die worden gebruikt voor recreatieboten en lichte commerciële schepen, is de vierde sluis de verplichte oversteekplaats tussen de Belgisch-Franse waterwegen en de scheepvaartroutes naar het Europese achterland. De sluis is daarmee een belangrijke draaischijf voor internationaal containertransport tot 9.000 t (het equivalent van 430 vrachtwagens). Op 13 november 2015 werd de vierde sluis officieel geopend door Koning Filip I van België.

De sluis zelf bestaat uit een verstevigde funderingsplaat en 3 m dikke betonnen muren, indrukwekkende evenwijdig gelegen aquaducten (met secties van 6 x 6 m) en een afwateringssysteem dat zich uitstrekt over het hele complex. Naast de nodige afbraak-, hei- en herontwikkelingswerken op en rond de bouwplaats, bouwde BESIX eveneens een pompstation en een geavanceerde waterkrachtcentrale, een 200 m lange brug over het kanaal, een controlecentrum en meerdere kilometers kademuren en wegen.

Het team installeerde ter plaatse een betoncentrale en kocht cement aan bij een leverancier in de buurt om de ecologische voetafdruk van het project te verkleinen. Het meest geïnspireerde idee op het gebied van MVO was echter de goed doordachte beslissing om het grind dat tijdens de enorme uitgravingswerken (1,3 miljoen m³) uit de Maas werd gehaald, opnieuw te gebruiken als aggregaat voor het beton van de sluizen. Logistiek was het een tour de force om de stortings- en andere werken op elkaar af te stemmen. Maar het team speelde het klaar en stortte niet minder dan 200.000 m³ beton met gerecycleerd grind. Dit idee bespaarde 55.000 ton aan CO₂-emissies!

BESIX slaagde er ook in om de grote impact van het project op de verkeersstroom op het water en op de omliggende wegen te verzachten. De grootste uitdaging was echter de plaatsing van de nieuwe, opvallende brug over het kanaal zonder daarbij de bouwwerken aan de sluis al te veel te hinderen. In januari 2013 werd de metalen structuur van 1.000 t geïnstalleerd voor het brugdek met twee mobiele bekistingen, en werd de nodige infrastructuur voorzien voor de oplevering van de nieuwe brug tegen Kerst 2013. Ondertussen moesten de bouwwerken eronder nog twee jaar kunnen doorgaan.

Het project bevindt zich in het midden van een beschermd Natura 2000-gebied van 2.000 hectare, en dus was uiterste voorzichtigheid geboden met het oog op de lokale fauna (van vogels tot mosselen) en flora (zeldzame orchideeën en volgens het seizoen gekapte bomen). BESIX hield zich niet alleen aan de strikte milieurichtlijnen, maar legde ook nieuwe broedgebieden en natuurlijke oevers aan langs het dorp Ternaaien om de impact van het project op de lokale fauna en flora te compenseren. Het zoveelste succes op het vlak van MVO.